Yabancı uyruklu çalıştırmanın şartları masaya yatırıldı

Ankara Umum Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası “Esnaf ve Sanatkar İşyerlerinde Çalıştırılan Yabancılar ile Yaşanılan Sorunlar” ve “İstihdam İçin Mesleki Eğitim Programı (İMEP) Tanıtım Programı”, ayakkabı ve çanta imalatçısı oda üyesi esnaf ve sanatkarların ve imalatçı sektör temsilcilerinin yoğun katılımıyla ANKESOB Eski Hizmet Binası Abdullah Caner Toplantı Salonu’nda gerçekleştirildi.

Ankara Umum Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Hüseyin Uzun’un ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürü Sadettin Akyıl, Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (ANKESOB) Başkan Vekilleri Hüseyin Ar ile Muhittin Köksal, ANKESOB Eğitim, Proje ve Ar-Ge Müdürü Erdoğan Özen, Ankara Pastacılar Tatlıcılar ve Şekerciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mustafa Kahveci, Ankara Hamburger Pizza ve Piknik İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Mustafa Kesinbaşoğlu, Ankara Kunduracılar Esnaf  ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Mehmet Özdemir, İMEP Program Koordinatörü Aişe Akpınar, İMEP Saha Koordinatörü İzzet Çevik, İMEP Ankara İl Koordinatörü Aydın Türkoğlu, Altındağ Belediyesi Küşat Şube Müdürü Kemal Altıntaş ve Ahi Evran Mesleki Eğitim Merkezi Müdürü Ömer Delibaş katıldı.

Toplantının moderatörlüğünü yapan ANKESOB Başkan Vekili Hüseyin Ar, programı düzenleyen ve sunum ve bilgilendirmeleri ile katkı sağlayan başta Uluslararası İşgücü Genel Müdürü Sadettin Akyıl olmak üzere konuşmacılara ve katılımcılara teşekkür ederek başladığı konuşmasında toplantının başarılı ve verimli geçmesini dileyerek, yabancı uyrukluların çalıştırılmasına ilişkin konuların masaya yatırılacağı toplantının gelecekte  atılacak adımlara referans olması temennisinde bulundu. Yabancı uyruklu çalışan işgücünde kayıtdışılık ve mesleki belgelendirme ile ilgili yaşanan sorunların olduğunu vurgulayan Ar, yabancı çalışanların yoğun olarak kayıtdışı istihdam edildiğinin bilinmekle beraber karşı karşıya kalınan sorunun ağır maliyetler getirdiğini belirterek, “Yaşadıkları topraklarda zor durumda kalmış ve acil yardıma ihtiyaç duyarak ülkemize sığınan geçici koruma altındaki Suriyelilere ülke olarak haliyle destek olacağız. Fakat, yabancıların kayıtdışı istihdama etkisi incelendiğinde ortaya olumsuz bir tablo çıkıyor. Sosyal yardımların yanı sıra bunlara paralel olarak devlet gelirlerinde mali kayıplar, çalışma hayatına ilişkin sorunlar, işsizliğin artması, emeğin ucuzlaması veyahut da kayıtsız çalışanların gelirlerinde artış yaratması, haksız rekabetin artması gibi ortada olumsuz etkenler bulunmaktadır. Bu durumdan haliyle esnaf ve sanatkarlarımız ve yanlarında çalışanlar da olumsuz etkilenmiştir. Tüm bu sorunları hakkaniyetli bir şekilde ortak akılla hareket ederek çözmeliyiz.” ifadelerini kullandı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürü Sadettin Akyıl, yabancıların ve geçici koruma altında yaşayan Suriyelilerin Türkiye’de işyeri açma ve çalışma şartları ve prosedürleri hakkında genel çerçeve bilgiler sundu. Yabancıların Türkiye’de iş kurmalarına ve çalışmalarına, kanun ve mevzuatlar çerçevesinde, ülkelerle karşılıklılık ilkeleri  göz önüne alınarak, yerel iş gücünün de gözetilerek imkan tanıdıklarını ifade eden Akyıl, şunları kaydetti: “2003 yılında karşılıklılık ilkesini göz önüne alarak bir düzenleme yaptık. Yabancıların kayıt içinde olması, hem uluslararası anlamda, hem kişinin hakları anlamında, hem yabancılar anlamında, hem de ülkemizin iç dengeleri anlamında bizim için çok önemli. İşte dükkanınızda bulunan Suriyeli vb. yabancı uyruklu bu statüde ve sadece sizi ilgilendirmiyor. Hakları da bizim tarafımızdan korunmuş durumda. Yabancıyı içimize aldık, bizden birisi. Ensar muhacir bu dengeyle götürüyoruz. Dünyaya örnektir Türkiye bu konuda. 2016 yılında 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda yeni düzenlemeler, değişiklikler yaparak yabancıların statülerini belirledik. Türkiye’ye gelip ben burada çalışmak istiyorum diyenlere şu şartları taşıman lazım diyoruz. Bir de ülkelerindeki karışıklıktan dolayı ülkemize gelerek çalışmak isteyenlerin başvurularını kolaylaştırdık. Geçici koruma kapsamındaki yabancılar için ve ülkemizde uluslararası koruma kapsamında bulunan yabancılar için kayıtdışını önlemek adına  başvuru harcını düşürdük.

Başvurular hiçbir belge getirmeden tamamen e-devlet üzerinden, bakanlığımızın sitesinden yapılabiliyor. Yabancılar için çalışma izninin başvurusunu kolaylaştırdık. Hem geçici koruma kapsamındaki yabancılar hem de genel yabancılar için önem verdiğimiz en önemli konu; gerekçe. Neden bir Türk çalıştırmıyorsun da yabancı çalıştırıyorsun diye soruyoruz. Gerekçe çok önemli. İşveren, yabancıyı ne için çalıştırdığını çok iyi açıklaması lazım. Yabancının mesleği ile yapacağı işin uyuşması lazım. Yabancı statüsünde olan biri uluslararası hukuka tabi. Burada, karşılıklı olma duruma anlamına gelen mütekabiliyet durumu devreye giriyor. Ülkemizde izin alıp çalışabilmesi, çalışma izni alabilmesi çok önemli. Fakat bizim için yerli çok önemli. Yerel iş gücünü gözetiyor, öncelik Türk çalışan diyoruz. Bir yabancıyı çalıştırmak için bir takım çerçevemiz var, onların yerine getirilmesi şart. Geçici koruma altındakileri ayırıyorum, belli bir süre ülkemizde kalacakları için. Kayıtdışılığı önlemek için aynı şeyleri çok ayrıntılı bir şekilde geçici koruma altındaki yabancılara sormuyoruz. Bu sürede işverenin ihtiyacı varsa çalıştırsın. Burada eşleşmeyi yapıp devam ediyoruz.”  Akyıl konuşmasının son bölümünde yabancı uyruklu çalışanlar ve kayıtdışılık üzerine katılımcıların sorularını cevaplandırdı.